Τετάρτη 1 Ιανουαρίου 2003

Οι επιτροπές, τα νομικά πρόσωπα και η λαϊκή συμμετοχή


   Φύλλο 6    Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2003
Οι επιτροπές, τα νομικά πρόσωπα και η λαϊκή συμμετοχή.

            «Μέσα στις αλυσίδες και στις προσταγές
              Κανείς δεν θυμάται»
                                              Γιώργος Σεφέρης
            Οι Δήμοι και οι Κοινότητες, κατά το Σύνταγμα, αποτελούν την πρώτη βαθμίδα οργάνωσης και διοίκησης των τοπικών κοινωνιών. Σε ένα ευνομούμενο κράτος αποτελούν τα πρωτογενή κύτταρα δημοκρατικής λειτουργίας και λαϊκής συμμετοχής. Γι’ αυτό τον λόγο ο νομοθέτης, στην σύνταξη του Προεδρικού Διατάγματος με τίτλο «Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας» δημιουργεί ένα θεσμικό πλαίσιο που και κατά γράμμα και κατά πνεύμα στοχεύει στην «προώθηση της λαϊκής συμμετοχής στις τοπικές υποθέσεις, την ενεργοποίηση, την κινητοποίηση και την οργάνωση των δημοτών για την έρευνα, τον εντοπισμό, την καταγραφή των τοπικών προβλημάτων, αναγκών και δυνατοτήτων  κάθε περιοχής, καθώς και την ιεράρχηση, επεξεργασία και προώθηση επίλυσης κάθε τοπικού προβλήματος απασχόλησης, διαβίωσης και ψυχαγωγίας των κατοίκων του Δήμου ή της Κοινότητας».
            Με αυτή την έννοια ο νομοθέτης του Κώδικα δίνει την ευχέρεια στο Δημοτικό Συμβούλιο να συγκροτεί συνοικιακά συμβούλια και να συστήνει  επιτροπές «οι οποίες θα μελετούν και θα εισηγούνται θέματα που συζητεί το συμβούλιο».  Το θέμα των συνοικιακών συμβουλίων και ο ρόλος που θα μπορούσαν να διαδραματίσουν είναι τόσο σοβαρό που θα μας απασχολήσει ξεχωριστά μία άλλη φορά.
            Οι επιτροπές αυτές δεν είναι θεσμοθετημένες και ούτε αποτελούνται υποχρεωτικά από δημοτικούς συμβούλους. Μόνο η Δημαρχιακή Επιτροπή είναι θεσμοθετημένη και συγκροτείται από δημοτικούς συμβούλους. Απεναντίας στη Λιμενική Επιτροπή η οποία κι αυτή είναι θεσμοθετημένη, τα καθήκοντα του μέλους «είναι ασυμβίβαστα προς τα καθήκοντα του Δημάρχου ή του Προέδρου της Κοινότητας και του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου ή υπαλλήλου».
            Μας έκανε εντύπωση που ο κ. Κατσίκης, επί 12 χρόνια δήμαρχος, φαίνεται ότι αυτό το αγνοούσε, αφού στο Δημοτικό Συμβούλιο της 10-9-2003 που αποφασίστηκε η σύσταση της δικής μας Λιμενικής Επιτροπής, πρότεινε για μέλος της  δημοτικό σύμβουλο.
            Οι επιτροπές, λοιπόν, έχουν σαν στόχο να διευρύνουν τη λαϊκή συμμετοχή, να ενεργοποιήσουν τους πολίτες, να τους κάνουν κοινωνούς των προβλημάτων τους και της Δημοτικής Αρχής ώστε το έργο τους να είναι πιο αποδοτικό. Η συγκρότηση επιτροπών, λέει η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, γίνεται «προκειμένου να αντιμετωπισθεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο η ορθή έρευνα (αλήθεια, τι χρειάζεται το επίθετο ορθή;), μελέτη και επίλυση των διαφόρων επιμέρους θεμάτων του Δήμου και των δημοτών, όσο και αρτιότερα η λειτουργικότητα του Δήμου».
            Οι λέξεις κλειδιά έρευνα, μελέτη, επίλυση, που βρίσκεις στον Κώδικα, υπάρχουν και στην προβληματική του Δημοτικού Συμβουλίου κι αυτό είναι πολύ θετικό.  Ποια, όμως, είναι η νοηματοδότηση αυτών των λέξεων και πως υλοποιείται το περιεχόμενό τους; Με την ενεργοποίηση, την κινητοποίηση, τη συμμετοχή των πολιτών, λέει ο Κώδικας. Η Δημοτική Αρχή τι λέει; Μπορεί να βάλει στην προβληματική της αυτές τις τρεις λέξεις άνευ των οποίων οι τρεις πρώτες μένουν κενές περιεχομένου;
            Ο νέος Δήμαρχος, προεκλογικά, εγκαλούσε τους ενεργούς πολίτες να παίξουν το ρόλο τους γιατί ήταν σημαντικός για το μέλλον του τόπου. Πόνταρε  πολύ στα κινήματα των πολιτών μαζί με τα οποία, όπως έλεγε, θα ξεπερνούσε την «κουρασμένη και αλαζονική» προηγούμενη διοίκηση. Οι ενεργοί πολίτες τον πίστεψαν και τον πριμοδότησαν πλουσιοπάροχα. Ιδιαίτερα το Πόρτο Ράφτη τον ψήφισε κατά 65%. Τώρα είναι η σειρά του να φανεί αντάξιος της εμπιστοσύνης των. Δεν μπορούμε, όμως, να περιμένουμε παθητικά γιατί τότε θα αναιρούσαμε  τον εαυτό μας. Δεν θα ήμασταν ενεργοί πολίτες. Όλοι μας κρινόμαστε καθημερινά από τις πράξεις μας.
Συγκρότηση επιτροπών και Δ.Σ. νομικών προσώπων χωρίς αξιοκρατικά κριτήρια.
            Ας επανέλθουμε, όμως, στις επιτροπές που είναι και το θέμα αυτού του σημειώματος. Στις 14-1-2003, ημέρα Τρίτη, συνήλθε το Δημοτικό Συμβούλιο με τη νέα σύνθεση για να αποφασίσει τη συγκρότηση των επιτροπών και να ορίσει εκπροσώπους και διοικητικά συμβούλια στα Δημοτικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Επιχειρήσεις του Δήμου, Αθλητικοί Οργανισμοί, Παιδικοί Σταθμοί, ΚΑΠΗ, κλπ).
            Ο ορισμός των διοικητικών συμβουλίων και η συγκρότηση των επιτροπών (καθαριότητας, σχεδίου πόλεως, πρασίνου, σφαγείων, νεκροταφείου, πολιτισμού, παιδείας, αθλητισμού, κλπ), ξεπέρασαν τον αριθμό των τριάντα και οι θέσεις των ατόμων που παίρνουν μέρος σ’ αυτές τον αριθμό των διακοσίων. Όλη αυτή η δουλειά έγινε μέσα σε μιάμιση ώρα, που σημαίνει ότι ή ήταν όλα έτοιμα από πριν ή ότι κανένας δεν δίνει και τόση σημασία σ’ αυτές τις επιτροπές.
            Με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή των ανθρώπων που κλήθηκαν να πάρουν μέρος στα διοικητικά συμβούλια και τις επιτροπές; Ποιες ικανότητες χρειάζονται να έχει, π.χ. κάποιος για να διοικήσει μία Αναπτυξιακή Επιχείρηση, όπως είναι η ΑΔΕΜ; Ή να αποδώσει πραγματικά σε μία επιτροπή περιβάλλοντος; Ποια είναι η έννοια του Περιβάλλοντος σήμερα; Είναι τόσο στενή και μίζερη που αφορά μόνο την «καθαριότητα και το πράσινο», όπως λέει η Δημοτική Αρχή; Δεν έχουμε κατανοήσει ότι το τεράστιο θέμα του Περιβάλλοντος αφορά σήμερα τη ζωή ολόκληρου του Πλανήτη;
            Δεν υπήρξε «διαλογική συζήτηση» επί της ουσίας στο Δημοτικό Συμβούλιο. Δεν αναπτύχθηκε καμία επιχειρηματολογία. Γιατί αυτόν κι όχι τον άλλο; Κανένα αξιοκρατικό κριτήριο.
            «Μέλη Διοικητικού Συμβουλίου είναι δημοτικοί σύμβουλοι και δημότες ή κάτοικοι ,(υπογράμμιση δική μας), που έχουν ανάλογη επαγγελματική ή κοινωνική δράση ή ειδικές γνώσεις, ανάλογα με τον σκοπό του νομικού προσώπου»,  λέει ο Κώδικας.
            Ποιος έλαβε υπόψη του αυτή τη σημαντική παράγραφο; Κανένας, εκτός από τον δημοτικό σύμβουλο κ. Ν. Νικολάκη που για την Επιτροπή του Λιμενικού Ταμείου η οποία είναι νομικό πρόσωπο, πρότεινε άτομα με τα προσόντα που προβλέπει ο νόμος. Ποιος υποστήριξε την πρόταση του κ. Νικολάκη; Κανένας, εκτός από έναν καλλιεργημένο δημοτικό σύμβουλο της αντιπολίτευσης, τον κ. Δημήτρη Μεθενίτη, που είχε τη γενναιότητα να ψηφίσει κατά συνείδηση και να διαφοροποιηθεί από την πρόταση της παράταξής του.
            Κι όμως, το νομικό πλαίσιο, όπως βλέπουμε, υπάρχει, ώστε να μπορούν να είναι βιώσιμες δημοτικές ή κοινοτικές επιχειρήσεις, όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες της Ευρώπης, αρκεί να το πιστέψει αυτό η Δημοτική Αρχή και να επιλέγει ικανό μάνατζμεντ για το κοινό συμφέρον.
            Θα πρέπει να λέμε την αλήθεια. Τα κριτήρια δυστυχώς του ορισμού των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων του Δήμου μας και η συγκρότηση των Επιτροπών ήταν παραταξιακά, τοπικιστικά, πελατειακά, όπως γινόταν και τα προηγούμενα χρόνια.
            Του λόγου το αληθές μπορεί να διαπιστώσει, όποιος ενδιαφέρεται, ρίχνοντας μια προσεκτική ματιά στη σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων και των επιτροπών. Φαίνεται ότι εξοφλούνται «γραμμάτια» προεκλογικών δεσμεύσεων. Όσο για τα τοπικιστικά και κατά συνέπεια διχαστικά κριτήρια, δεν χρειάζεται ιδιαίτερος κόπος.
Διακρίσεις και «λάθη» στην αντιγραφή
            Από το συλλογικό κίνημα των ενεργών πολιτών του Πόρτο Ράφτη που εκπροσωπεί η ΟΣΠΑ, σ’ αυτά τα 200 ανακυκλούμενα άτομα ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ουσιαστικά ΚΑΝΕΝΑΣ. Η επιλογή του κ. Γεωργίου Ξαρχά, σαν μέλος του Δ.Σ. του ΑΟΔΜ, ήταν υποχρεωτικό από τον Κώδικα. Δεν μιλάμε, φυσικά, για την άτυπη Επιτροπή Πόρτο Ράφτη την οποία σχολιάζουμε ξεχωριστά. Η κ. Αικατερίνη Μαραγκάκη που συγκέντρωσε 205 σταυρούς στο ψηφοδέλτιο του κ. Μαγουλά, εμφανίζεται μόνο στην άνευ περιεχομένου επιτροπή δεοντολογίας του Ράδιο Αττική το οποίο δεν λειτουργεί, ενώ άλλοι συνυποψήφιοί της από το Μαρκόπουλο που συγκέντρωσαν πολύ λιγότερους σταυρούς, συμμετέχουν σε 4-5 ουσιαστικές επιτροπές. Ο καθηγητής ανώτερης εκπαίδευσης κ. Γεώργιος Κατσούρας, Πρόεδρος του εξωραϊστικού και ναυτικού Συλλόγου του οικισμού Κορώνης του Πόρτο Ράφτη που για τη σύνεσή του, τις γνώσεις του και τον ήπιο χαρακτήρα του είχε προταθεί για την ίδια Επιτροπή (η κ. Μαραγκάκη είχε προταθεί σε άλλες επιτροπές), ενώ έγινε δεκτός από το Δημοτικό Συμβούλιο, όταν έγινε η αντιγραφή και καθαρογράφτηκαν οι αποφάσεις του, κατά περίεργο τρόπο, το όνομα του κ. Κατσούρα εξαφανίστηκε!!
            Επίσης, κατά περίεργο τρόπο, εξαφανίστηκε από το Δ.Σ. του Σταδίου κατά την … αντιγραφή το όνομα του δημοτικού συμβούλου κ. Νικ. Νικολάκη, ο οποίος θα ήταν και ο Πρόεδρος αφού η διοίκηση του Σταδίου θεωρείται ότι αποτελεί ενιαίο σύνολο και κατά δήλωση του Δημάρχου με τους σκοπούς δράσης του Διοικητικού Συμβουλίου του ΑΟΔΜ (Αθλητικός Όμιλος Δήμου Μαρκοπούλου) του οποίου στον κ. Νικολάκη ουσιαστικά έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες Προέδρου.
            Δεν είναι αθώες αυτές οι…. παραλήψεις.
Πρακτικές από το παρελθόν
            Το Διοικητικό Συμβούλιο του Σταδίου ορίζει τις ώρες που προπονούνται και αγωνίζονται οι αθλητές των Συλλόγων. Όπως και τα προηγούμενα χρόνια έτσι και φέτος τις πιο δυσμενείς ώρες είχαν τα παιδιά της Αθλητικής Ένωσης Πόρτο Ράφτη. Υποχρεωμένα τα μικρά παιδιά να αγωνίζονται τα βράδια με το κρύο, εκτός του κλειστού γυμναστηρίου, με λιγότερες ώρες εκγύμνασης. Λες και οι αθλητές του Πόρτο Ράφτη πιστεύουν σε άλλο θεό, που και αυτό να συνέβαινε, τέτοιου είδους μεταχείριση θα αποτελούσε σοβαρά ρατσιστικό παράπτωμα. Αυτές οι διακρίσεις εις βάρος των πολιτών του Πόρτο Ράφτη, φάνηκαν και από το γεγονός ότι ο νέος Δήμαρχος κ. Μαγουλάς δεν αισθάνθηκε καν την ανάγκη να ζητήσει, έστω τυπικές διαβουλεύσεις με την ΟΣΠΑ για τις επιτροπές και τα διοικητικά συμβούλια των νομικών προσώπων του Δήμου.  Με την ΟΣΠΑ με την οποία υπήρξε μία προεκλογική συμφωνία-δεύσμευση και συνεργασία σε πρόσωπα και σε προγράμματα.
            Μπορεί να φαντασθεί κάποιος εάν η ΟΣΠΑ εκπροσωπούσε 11 εξωραϊστικούς Πολιτιστικούς Αθλητικούς και Ναυτικούς Συλλόγους του Μαρκόπουλου ποια θα ήταν η συμπεριφορά του Δημάρχου;  Δεν συμφωνήσαμε μήπως ότι θα πρέπει να σταματήσουν οι διακρίσεις εις βάρος του Πόρτο Ράφτη;

Δημοτικές επιχειρήσεις. Μπορούν να είναι βιώσιμες, αρκεί….
            Οι επιτροπές, λοιπόν, αποτελούν τους αρμούς πάνω στους οποίους υφαίνεται η κοινωνική συνοχή του Δήμου. Γι’ αυτό τον λόγο δεν μπορούν να είναι παραταξιακές. Ούτε κομματικές, ούτε μονόχρωμες. Είναι οι μεσολαβητές μεταξύ κοινωνίας και τοπικής εξουσίας. Όταν καταντούν καθαροί μηχανισμοί εξουσίας, ωθούν τη Δημοτική Αρχή σε ένα υπερβατικό ρόλο δημοσιοϋπαλληλικής διοίκησης, σε Δήμο χωρίς δημότες. Σε μία συγκεντρωτική και αλαζονική εξουσία. Μιας εξουσίας με «αλυσίδες και προσταγές» κατά τον ποιητή, που χάνει τη μνήμη της.
            Πως μπορούν να αποδώσουν οι δημοτικοί σύμβουλοι αν συμμετέχουν ταυτόχρονα σε 15-20 επιτροπές ή διοικητικά συμβούλια;
            Πως μπορεί να διευθύνει, να οργανώσει και να σχεδιάσει ένας πρόεδρος μιας επιχείρησης όταν ταυτόχρονα προεδρεύει (ο Δήμαρχος στην περίπτωσή μας), σε 15-20  Επιχειρήσεις με διαφορετικά αντικείμενα δράσης;
            Δεν είναι αλήθεια ότι έτσι προβλέπει ο Κώδικας, όπως ισχυριζόταν η απερχόμενη δημοτική αρχή. Λέει ο Κώδικας στο άρθρο 203 παρ. 3 «τα δημοτικά ή κοινοτικά πρόσωπα διοικούνται από το Δ.Σ. που αποτελείται από 5 έως 15 μέλη, τα οποία μαζί με τους αναπληρωτές τους ορίζονται από το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο. Πρόεδρος του Δ.Σ. είναι ο Δήμαρχος ή ο Πρόεδρος της Κοινότητας ή άλλο μέλος αιρετό ή μη που ορίζεται από αυτούς».
            Μπορεί να φαντασθεί κανείς, σήμερα, 15-20 διαφορετικές ιδιωτικές επιχειρήσεις που να διοικούνται ουσιαστικά από τα ίδια διοικητικά συμβούλια και με τον ίδιο Πρόεδρο;
            Δυστυχώς, αυτή είναι η κατάντια των δημοτικών νομικών προσώπων του Δήμου Μαρκοπούλου. Έτσι τα βρήκαμε, έτσι τα συνεχίζουμε, απλώς τώρα ο καταμερισμός της εξουσίας είναι από την ανάποδη.
Χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας, αλλαγή ρότας.
            Η ίδια αυτή τακτική υποδεικνύει ότι η νέα Δημοτική Αρχή δεν φαίνεται να διαθέτει όραμα, υπολείπεται εμπνεύσεως, ασθμαίνει να δει το μέλλον, παρότι αυτό επικαλείται επανειλημμένα ο Δήμαρχος.
Και το κυριότερο: Αδυνατεί να συνεργασθεί με άλλες κοινωνικές δυνάμεις εκτός ενός μέρους του στενού παραταξιακού της χώρου.
            Αυτό, ιδιαίτερα στους ΟΤΑ, είναι πολύ αρνητικό και για την ίδια την παράταξη αφού προοπτικά την συρρικνώνει.
            Η πορεία του έργου της νέας Δημοτικής Αρχής, εάν συνεχιστεί με τέτοια αντίληψη και νοοτροπία, είναι αδιέξοδη και θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις.
            Γνωρίζουμε ότι ο νέος Δήμαρχος θέλει να παράξει έργο. Γι’ αυτό η κριτική είναι καλοπροαίρετη. Αυτό όμως, μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν αντιληφθεί νωρίς, τόσο ο ίδιος όσο και οι στενοί του συνεργάτες, ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από εκείνον της κοινωνικής συναίνεσης, χωρίς διακρίσεις και διαχωρισμούς. Δεν θα πρέπει να φοβούνται και να βλέπουν με καχυποψία τους πορτοραφτιώτες. Υπάρχουν ικανοί άνθρωποι και εδώ…κάτω.
            Θα πρέπει να τραβήξει αυστηρά τα αυτιά, ο νέος μας Δήμαρχος, σε εκείνους που μιλούν απαξιωτικά και προσβάλλουν τις δεκάδες χιλιάδες κατοίκους και παραθεριστές του Πόρτο Ράφτη, παρομοιάζοντας την τεράστια αυτή πόλη με τη… Μερέντα!!!
            Το συλλογικό κίνημα των ενεργών πολιτών του Πόρτο Ράφτη, το οποίο γνωρίζει πολύ καλά ο κ. Μαγουλάς, δεν μπορεί να μετατραπεί σε παθητικό θεατή των εξελίξεων.
            Εξάλλου, ο ίδιος το λέει, ότι «εάν θέλουμε να αλλάξουμε τα πράγματα, μόνο ένας δρόμος υπάρχει. ΑΥΤΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ» κι εμείς θέλουμε πραγματικά να αλλάξουν τα πράγματα στον τόπο μας προς το καλύτερο, φυσικά, κ. Δήμαρχε!